ติดโซลาร์เซลล์โรงงาน ต้องขออนุญาตไหม?

ข่าวดีสำหรับผู้ประกอบการโรงงานทั่วประเทศ เมื่อเดือน ธันวาคม 2567 ที่ผ่านมา คณะรัฐมนตรีได้อนุมัติกฎกระทรวงและประกาศในราชกิจจานุเบกษา ให้การ ติดโซลาร์เซลล์โรงงาน (Solar Rooftop) ทุกขนาด ทุกกำลังผลิตในโรงงาน ไม่ต้องขออนุญาต รง.4 อีกต่อไป

หมายความว่า โรงงานทุกประเภทสามารถติดตั้งระบบโซลาร์เซลล์เพื่อใช้พลังงานสะอาดภายในพื้นที่ของตนเองได้สะดวกขึ้น ช่วยลดขั้นตอนเอกสาร และสนับสนุนการเปลี่ยนผ่านสู่พลังงานหมุนเวียน (Renewable Energy) ตามนโยบาย Net Zero Emission ของประเทศ แต่แม้จะไม่ต้องขอ รง.4 แล้ว ก็ยังมีใบอนุญาตบางประเภทที่ จำเป็นต้องยื่นเพื่อให้ถูกต้องตามกฎหมายพลังงานและกฎหมายควบคุมอาคาร ในบทความนี้ เราจะมาทำความเข้าใจให้ครบถ้วนกันครับ

ติดโซลาร์เซลล์โรงงาน แบบไม่ต้องลงทุน คลิก

ใบอนุญาต รง.4 คืออะไร

ใบอนุญาต รง.4 หรือ ชื่อเต็มว่า ใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงาน คือใบอนุญาตที่ออกโดยกรมโรงงานอุตสาหกรรม ภายใต้พระราชบัญญัติโรงงาน พ.ศ. 2535

โดยทั่วไป โรงงานที่มีเครื่องจักรกำลังรวมตั้งแต่ 50 แรงม้า หรือใช้คนงานตั้งแต่ 50 คนขึ้นไป จะถูกจัดให้อยู่ใน “โรงงานประเภทที่ 3” ซึ่งต้องมีใบอนุญาต รง.4 เพื่อดำเนินกิจการได้อย่างถูกต้องตามกฎหมาย

ในอดีต หากโรงงานเหล่านี้ต้องการติดตั้ง โซลาร์เซลล์ เพื่อผลิตไฟฟ้าใช้เอง จะต้องขออนุญาตแก้ไขหรือเพิ่มเติมเครื่องจักรใน รง.4 เดิม ทุกครั้ง โดยเฉพาะกรณีที่มีกำลังผลิตมากกว่า 1 เมกะวัตต์ (MW) — ซึ่งเป็นขั้นตอนที่ใช้เวลานานและมีค่าใช้จ่าย

โรงงานแบบไหนที่ “เคยต้องขอ รง.4” เมื่อติดตั้งโซลาร์เซลล์

ก่อนเดือนธันวาคม 2567 หากโรงงานติดตั้ง โซลาร์เซลล์กำลังผลิตรวมเกิน 1 MW ถือว่ามี การเปลี่ยนแปลงเครื่องจักรหลัก ต้องยื่นขออนุญาตปรับปรุงในใบ รง.4 เดิมก่อนเริ่มติดตั้ง

แต่ภายใต้กฎกระทรวงใหม่ ยกเลิกข้อกำหนดนี้แล้ว โรงงานทุกขนาดสามารถติดตั้ง Solar Rooftop ได้โดยไม่ต้องขอ รง.4 อย่างไรก็ตามการที่ไม่ต้องขอ รง.4 ไม่ได้แปลว่า ไม่ต้องขออนุญาตใด ๆ เลย ยังมีหน่วยงานรัฐอื่นที่เกี่ยวข้อง เช่น การไฟฟ้า และคณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน (กกพ.) ที่ต้องศึกษาข้อมูลและขออนุญาตอยู่

ยังคงต้องขออนุญาตอะไรบ้าง เมื่อติดตั้งโซลาร์เซลล์ในโรงงาน

เพื่อให้ระบบถูกต้องและสามารถเชื่อมต่อเข้ากับโครงข่ายไฟฟ้า ได้อย่างปลอดภัย ยังคงต้องดำเนินการขออนุญาตใน 3 ส่วนหลัก ดังนี้

1. ติดต่อการไฟฟ้าก่อนเริ่มติดตั้ง
   หากโรงงานอยู่ในเขตกรุงเทพฯ นนทบุรี ปทุมธานี หรือสมุทรปราการ ต้องยื่นแบบขออนุญาตต่อ การไฟฟ้านครหลวง (MEA) ส่วนโรงงานในต่างจังหวัดให้ยื่นกับ การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค (PEA)ทั้งสองหน่วยงานจะตรวจสอบ
   • ขนาดกำลังการผลิต
   • จุดเชื่อมต่อระบบไฟฟ้า
   • มาตรฐานอุปกรณ์ เช่น อินเวอร์เตอร์ และตู้ควบคุม

   เพื่อให้มั่นใจว่าระบบโซลาร์เซลล์สามารถเชื่อมต่อเข้าระบบไฟฟ้าหลักได้อย่างปลอดภัย

2. ขอใบอนุญาตก่อสร้างอาคาร (อ.1)
   สำหรับโรงงานที่อยู่ภายใต้ พระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522 การติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์บนหลังคา (Solar Rooftop) ถือเป็น การดัดแปลงอาคาร จึงต้องยื่นขอใบอนุญาต อ.1 ต่อองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เช่น เทศบาล หรือ อบต.โดยต้องแนบเอกสารสำคัญ เช่น
   • แบบโครงสร้างหลังคา
   • รายงานการรับน้ำหนักจากวิศวกรโยธา
   • แปลนการติดตั้งแผงและระบบไฟฟ้า
3. ขออนุญาตจากคณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน (กกพ.)
   กกพ. เป็นหน่วยงานกำกับดูแลการผลิตและจำหน่ายพลังงานไฟฟ้าในประเทศไทยกรณีของโรงงาน มีเงื่อนไขดังนี้
   • หากติดตั้งโซลาร์เซลล์มีกำลัง ≥ 1,000 kWp (1 MW ขึ้นไป)
     ต้องยื่นขอ ใบอนุญาตประกอบกิจการพลังงาน
     
   • หากติดตั้งขนาด < 1,000 kWp
     ต้องยื่น คำขอรับใบอนุญาตยกเว้นไม่เป็นผู้ประกอบกิจการพลังงาน ซึ่งขั้นตอนง่ายกว่าและสามารถทำได้ทางออนไลน์ผ่านระบบ e-License ของ กกพ.

ขอประเมินศักยภาพโซลาร์ PPA ฟรี คลิก

หัวข้อเพิ่มเติมที่ควรรู้

• มาตรฐานความปลอดภัยของระบบ

อุปกรณ์ทุกชิ้น เช่น อินเวอร์เตอร์ ตู้เบรกเกอร์ และโครงสร้างรองรับแผง ต้องผ่านมาตรฐาน IEC, มอก., และรับรองโดยวิศวกรควบคุม (กว.) เพื่อป้องกันความเสียหายจากกระแสไฟย้อนหรืออัคคีภัย

• การบันทึกบัญชีและสิทธิประโยชน์ทางภาษี

ค่าใช้จ่ายในการติดตั้งระบบโซลาร์เซลล์สามารถนำไป ตัดค่าใช้จ่ายทางภาษีได้ 100% และหากเป็นโครงการภายใต้นโยบาย BCG (Bio-Circular-Green Economy) ยังสามารถยื่นขอสิทธิส่งเสริมจาก BOI ได้ในบางประเภทกิจการ

สรุป

แม้ปัจจุบันโรงงาน ไม่ต้องขอใบอนุญาต รง.4 แล้วในการติดตั้งโซลาร์เซลล์ แต่ยังคงต้องขออนุญาตกับหน่วยงานอื่นตามที่กฎหมายกำหนด เพื่อให้ระบบถูกต้อง ปลอดภัย และสามารถเชื่อมต่อไฟได้จริง

การเลือกบริษัทติดตั้งที่มีประสบการณ์ เข้าใจกฎหมาย และมีทีมวิศวกรรับรอง จึงเป็นปัจจัยสำคัญที่ช่วยให้โครงการโซลาร์เซลล์ของโรงงานคุณสำเร็จอย่างราบรื่น ทั้งในแง่เทคนิค ความปลอดภัย และผลตอบแทนด้านพลังงานระยะยาว

FAQS